تستهای غیر مخرب شکلی از آزمون مواد مورد استفاده است که مواد آزمایش شده در فرآیند تست از بین نمی‌روند. بنابراین در این روش کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در برخی موارد ممکن است نیاز به روش‌های تست کامل باشد که ممکن است باعث تغییر دائمی یا آسیب شود. انجام تستهای غیرمخرب در ابتدا می‌تواند باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری پروژه شود.
علم یا روش کاری است که به کاربر این امکان را می دهد تا مواد یا اجزای سیستمی را بدون آسیب رساندن به آن ،مورد بررسی قرار دهد. آزمون های غیر مخرب امروزه نقش حیاتی رادرزندگی انسان ها ایفا می کنند به عنوان مثال: اطمینان از سلامت و ایمنی هواپیماها ،وسایل نقلیه ،قطارها ،خطوط لوله پل ها ،نیروگاه ها،پالایشگاه ها ،سکوهای نفتی و هزاران نمونه دیگر را با استفاده از آزمون غیر مخرب مورد بررسی قرار می دهند.آزمون غیر مخرب را می توان ابزاری برای مدیریت کیفیت دانست.تست غیر مخرب را می توان در مرحله ای از ساخت و ساز مورد استفاده قرار داد. مواد و جوش ها را می توان با استفاده از این آزمون ردو یا برای تعمیر معرفی کرد.آزمایشهای غیر مخرب به انواع روشهائی گفته مي شود ، كه با بهره گيری از آنها مي توان علاوه بر تشخيص بعضي از خواص فيزيكي و شيميائی ، ناپيوستگی ها، تغييرات ساختاري درون قطعات و ادوات را بدون نمونه برداری و تخريب ، شناسائی و ارزيابی نمود . اين نوع آزمايش ها با قابليت های خاص در اكثر شرايط جغرافيائی و جوی قابل استفاده می باشند . سابقه كاربرد آزمايشهای غيرمخرب به گذشته های بسيار دور بر می گردد . در ديرزمانی صنعتگران با روش طنين صوتی (Acoustic Emission) و با اصطلاحی چون صدای ناله قلع ( Tin Cry) ، واكنش صوتی تنش ها را در قطعات چكش خوار تشخيص می دادند. اما آن طور كه در نوشته ها آمده، اولين آزمايش قابل استناد در زمينه آزمايش های غيرمخرب را می توان به ارشميدس نسبت داد.
متداول‌ترین روش‌های مورد استفاده در آزمون‌های غیرمخرب
آزمون انتشار امواج صوتی
آزمون بصری و نوری:در این روش تنها عیوب سطحی را میتوان بررسی کرد .
آزمون رادیوگرافی: عیوب درون حجمی را بوسیله این روش بررسی میکنند
آزمون ذرات مغناطیسی
آزمون فراصوت: در این روش عیوب درونی و صفحه ای بازرسی میشود .
آزمون مایعات نافذ: در این روش تنها عیوب سطحی و عیوبی که به سطح راه داشته باشند مشخص میشود .
آزمون الکترومغناطیس: عیوب سطحی و زیر سطحی تا فاصله معینی از سطح را میتوان با این روش بررسی کرد .
آزمون نشتی
آزمون ترموگرافی
آزمون نشت شار مغناطیسی
مقایسه روش‌ها
عیوب قابل تشخیص با NDT
عیوب ناشی از مواد اولیه
• جدایش
• ناخالصی
• آخالهای سرباره
• تخلخل های گازی
• تخلخل های انقباضی
عیوب ناشی از روش ساخت
• شکل دادن
• متالورژی پودر
• جوشکاری
• عملیات حرارتی
• ماشینکاری
عیوب ناشی از مونتاژ قطعات
• ترک ناشی از تنش اضافی
• عیوب ناشی از جوشکاری اضافی
• مونتاژ نادرست
• قطعات جا افتاده
عیوب ناشی از کارکرد
• ناپایداری حرارتی
• خزش
• سایش
• خوردگی تنشی
• خوردگی
• خستگی
انواع سیستمهای بازرسی
l تستهای مخرب(DT)
در این نوع تست آزمایشهای مختلف بر روی نمونه های استاندارد تهیه شده از قطعات مورد آزمون انجام می شود و پس از انجام تست نمونه از بین می رود.
معایب روش: سرعت پایین
پر هزینه بودن
ارائه اطلاعات فقط مربوط به نمونه ها
l تستهای غیر مخرب (NDT)
تست یا بازرسی غیر مخرب به روش هایی از بازرسی اطلاق می شود که در آنها کارایی یک قطعه بدون تغییر یا از بین رفتن آن قطعه، مورد بررسی قرار می گیرد.
تفاوتهای DT و NDT:
در روش های DT پس از اعمال آزمایش، قطعه کارایی خود را از دست می دهد
در روش های DT نمی توان تمام محصولات را تحت آزمایش قرار داد و باید به صورت random تعدادی از نمونه ها را تحت آزمایش قرار داد.
در روش های DT نیاز به تهیه نمونه استاندارد وجود دارد که برای آزمایش های مختلف متفاوت است.